Zelf zilte groenten telen kan prima in je tuin of kas, op je balkon, of gewoon op het aanrecht. In het boek Zilt vertellen drie experts, allen wonend op Texel, alles over zelf zilte groenten telen – inclusief 75 recepten met zilte groenten. Hier een klein voorproefje: zo teel je zelf zeekraal.
Over zeekraal
Als zilte groente wordt zeekraal al sinds jaar en dag geteeld in kuststreken. In Nederland van oudsher in Zeeland, in Frankrijk in Bretagne en verder weg zijn Mexico en Israel ook grote producenten.Veel van de zeekraal in de supermarkten wordt dan ook vanuit het buitenland geïmporteerd om zo ook buiten het Nederlandse teeltseizoen de beschikking te hebben over ‘verse’ zeekraal. Zelf telen is heel goed mogelijk en leuk om uit te proberen. Zo heb je ook zeekraal met weinig voedselkilometers en krakend vers uit eigen tuin of vensterbank. 
Zo teel je zelf zeekraal deel 1: zaaien
- Plaats de plantenpotten voor de zeekraal in opvangbakken, zoals schalen, een oude zandbak of emmers. Zo kun je altijd het teveel aan gietwater weer opvangen en hergebruiken of in je wc of gootsteen wegspoelen. Aardewerken potten zijn prima, de eerste opkweek werkt heel goed in kokosschalen (zie de foto). Heb je die niet, neem gewoon wat voorhanden is.
- Vul de potten met een fijne soort aarde – kies daarbij zoveel mogelijk voor duurzame gifvrije uitgangsmaterialen. Potgrond zonder turf of grond van kokos geeft een goede basis.
- Een fijne grondmix voor zilte groenten krijg je door 4 delen grond te mengen met 1 deel grof zand of zelfs met wat fijn schelpengruis. Kun je eraan komen, voeg dan ook 1 deel vermiculiet toe: een heel licht gesteente dat veel water op kan nemen, maar ook veel lucht kan vasthouden. Het is in kleine zakken te koop bij tuincentra – een goedkopere optie is om een zak te kopen bij een tuinbouwcoöperatie.
- Kijk op de zakken grond die je gebruikt of er al bemesting in zit. Zo ja, volg dan de gebruiksaanwijzing en start na verloop van tijd met bijmesten. Zitten er geen meststoffen in, dan kun je ervoor kiezen om droge mestkorrels toe te voegen – het liefst plantaardige bio-meststoffen, al dan niet vloeibaar. Nu zijn de potten en of kweekschalen met grond gevuld en kun je de zaadjes zaaien. Doe dat uit de wind; veel zaadjes zijn zo licht dat ze wegwaaien. In een groentekasje is het fijn werken, maar een aanrecht werkt ook goed. Doe de zaadjes op schaaltjes en meng ze met wat fijn zand, zodat je het beter kunt verdelen.
- Check van tevoren hoe de soorten gezaaid moet worden. De ene soort moet op de grond gezaaid worden, dat zijn de lichtkiemers, die achteraf nog afgestrooid moeten worden met een dun laagje grond. Andere soorten gaan in kuiltjes in de grond. Op de zakjes van de zaden staan altijd goede aanwijzingen. Als de zaden gezaaid zijn, is het tijd om water te geven. Je kunt beginnen met zoet leiding- of regenwater tot er kiemplanten met de eerste echte bladparen zijn ontstaan. Dan kun je overgaan op het juiste zoutwater-regime voor de betreffende zilte groente – zie onder.
- Zorg dat er geen zoutophoping ontstaat in teeltaarde door verdroging; houd dus de aarde continu licht vochtig. Ben je een keer te laat met water geven en is de bovenste laag uitgedroogd? Geef dan een paar dagen flink zoet water aan je plant – hopelijk is hij zo nog te redden.
Zo teel je zelf zeekraal deel 2: verzorging tijdens de teelt en de oogst
- Groeit de plant eenmaal lekker, dan ontstaat eerst een hoofdstengel en vervolgens vertakkingen. Geef de plant regelmatig het brakke water, volgens de aanwijzingen hierboven. Hoe zouter het water, hoe trager de groei. Dat de plant ook zelf zout opneemt, heeft wel invloed op de uiteindelijke smaak. Te zout van smaak is niet meer lekker en ook niet goed voor een mens. Wel leuk om zelf uit te proberen wat het lekkerst is en hoe je planten het beste groeien.
- Oogst de zeekraal als hij ongeveer 10 centimeter hoog is. Snijd voorzichtig de hoofdstengel af, net 1 centimeter boven de eerste vertakkingen, zo stimuleer je de groei tot een brede volle plant. De zijtakken kun je op dezelfde manier oogsten.
- Je zult zien dat na een paar weken de plant door is gegroeid en er weer een portie gesneden kan worden. Ook bij de teelt binnenshuis is te merken dat de plant op een gegeven moment veroudert en niet meer zo mals is. Probeer daarom op verschillende momenten wat potjes in te zaaien, zo heb je regelmatig verse zeekraal.
Het goede zoute gietwater voor zeekraal
Tijdens de kiemfase Een zoutgehalte van 4 deciSiemens (dS). Daarvoor meng je 1 liter zoet/leidingwater met 50 ml zeewater of met 2 gram zeezout (1/4 tl). Tijdens groei tot oogst Een zoutgehalte van 12 deciSiemens (dS). Daarvoor meng je 1 liter zoet/leidingwater met 300 ml zeewater of met 6 gram zeezout (1 tl). 
Gratis e-learning Zilt
Via IVN, het instituut voor natuureducatie, kun je gratis de e-learning Zilt volgen. Zo leer je online precies hoe je zelf 4 zilte soorten in je tuin of op je balkon kweekt, en dan lekker kunt smullen van je zelfgekweekte zilte groenten. Als je je inschrijft, ontvang je in maart bericht als de e-learning online staat op de Natuuracademie. Handig om te weten: je volgt de e-learning in je eigen tijd en tempo. Bij de e-learning komt een kweekpakket met 4 verschillende zaden:
- zomerse zeeaster
- zuivere zeevenkel
- zilte zeekraal
- stralende strandbiet
Iedere soort is apart verpakt met een kweekzak, zakje zaad, zakje zilte voedingskorrels en een kokostablet. Een kant-en-klaar pakket om je zilte kweekavontuur mee te beginnen.
Zilt. Meer dan 75 heerlijke recepten met zilte groenten, inclusief moestuin- en teeltips
Zeekraal, lamsoor, oesterblad, zeewier: stuk voor stuk zijn het voorbeelden van zilte groenten. Langs de Nederlandse en Belgische kust, maar ook in andere landen, neemt de verzilting van de grond toe, dus ook van landbouwgrond. Het telen van zilte groente is een oplossing voor gebruik van deze landbouwgrond, maar dit kan ook thuis! Zilte groente kun je overal telen; in de tuin, op het balkon, in de kas, in je kamer, of zelfs op het aanrecht, of je nu aan de kust woont of niet. Zilt leert je hoe je met zilte teelt de heerlijkste groente kunt telen en niet onbelangrijk hoe je deze in verrassende en smaakvolle gerechten kunt verwerken. Ook fijn: de groenten zijn rijk aan mineralen, vitaminen en vaak ook voedingsvezels. Annette van Ruitenburg, Ellen van Straten & Sabien Bosman | Zilt | Fontaine uitgevers | € 29,99 | Bestellen kan via je plaatselijke boekhandel. CREDITS: TEKST ELLEN VAN STRATEN & MARIEKE DEKKER | FOTOGRAFIE RUTH DE RUWE | STYLING SABIEN BOSMAN, ANNETTE VAN RUITENBURG & RUTH DE RUWE
Meer lezen
- Gele venkelbloemen, zeemelde en appelsienverbena. In de oude kasteeltuin van het Belgische landgoed Vordenstein kweekt Wim Maes in een exquisiete kruidentuin de crème de la crème onder de kruiden – en vergeten groenten en knollen. Dat levert bijzondere smaakbommetjes op én intense geuren en kleuren. Lees hier alles over deze bijzondere Belgische kasteeltuin.
- Maak kennis met – en kweek zelf – deze flamingo-roze oesterzwammen
- Lekker én plantaardig: Zuurdesemtoast met roze oesterzwammen en zeewierboter
