Een culinair genietplekje noemen Zweden een ‘smultronställe’, letterlijk: een plek waar bosaardbeien groeien. En laat het in de streek Dalarna nou wemelen van die smultronställen – plattelandspareltjes waar van lokale ingrediënten heerlijke producten gemaakt worden. Seasons maakt een trip langs de lekkerste adressen.
We zijn in Dalarna, midden Zweden, ook wel miniatuur-Zweden genoemd. Alle ingrediënten die het land te bieden heeft, komen er samen. Onderweg naar het eerste adres van onze culinaire roadtrip spotten we ze volop. De eindeloze naaldbossen. De meren omzoomd door lupines. De heuvels met een deinende bloemenzee. Bij het stadje Avesta rijden we langs hét symbool van Dalarna: een dertien meter hoog houten Dalapaard.
Ambachtelijk knäckebröd
Midden in het dorpje Stora Skedvi treffen we een foodhall (saluhal) in een oude zuivelfabriek. Binnen stoken knäckebröd-bakkers de houtovens dagelijks op. Binnen twee minuten is het ronde ‘Skedvi Bröd’ gebakken. Het hele proces gebeurt hier nog met de hand. Mede dankzij een van de eigenaren, Benny Andersson van Abba, die deze laatste ambachtelijke fabriek, samen met andere prominenten, van de ondergang redde. In het naastgelegen restaurant kun je het brood proeven, naast de culinaire lunch. Wij nemen ons bord mee naar de kleurige zitjes buiten, tussen oude zeecontainers.
skedvibrod.se
Tip: op het plein voor het fabriekje is ’s zomers een markt met tientallen stalletjes.
Zalmtartaar met lokale mosterd
Achttien kilometer verderop is het ‘thuiskomen’ in Brukshotellet Långshyttan. In dit kleine landgoedhotel doen Celest en Carl Thalén alles zelf. Volgens het echtpaar is het geen kunst om lekker te koken met zo veel mooie ingrediënten uit de streek. We eten er onder meer een heerlijke zalmtartaar met lokale mosterd. De volgende ochtend genieten we van het ontbijt in het zonnetje voor de schuur, opgebouwd uit groenblauwe kopererts-slakken. Ze zaten hier in de bodem, als restproduct van de kopermijnen in deze streek.
brukshotellet.se
Dalapilsner
Dalarna telt tientallen kleine bierbrouwerijen. Zo verbouwden Per Vikström en Peter Sundlöf vijf jaar geleden een oud transformatorhuis in Stjärnsund tot bryggeri met proeflokaal. Iedere vrijdag kun je hier proeven van duurzaam gebrouwen biertjes van zelfgeteelde hop.
“Een van onze missies is om te laten zien dat bier, net als wijn, een culinair gerecht mooi kan begeleiden. Zo is onze lager zacht en licht; perfect bij witvis.” Liefhebbers van gin vinden hier een mooi zelfgedestilleerd assortiment. Ook is er een aquavit, een Scandinavische sterke drank, van eigen label.
stjernsundbrygghus.se
Gravad lax
Het mijngebied de Grote Koperberg staat op de Werelderfgoedlijst. Je kunt er met een gids afdalen óf omheen wandelen. Prachtig tegen zonsondergang, wanneer het koperkleurige zand en steen vurig opgloeit. In het nabijgelegen verffabriekje wordt nog altijd pigment gewonnen uit het afval van kopererts.
Zo ontstaat de bekende kleur ‘faluröd’, maar ook donkerbruin en zelfs zwart. Een voormalig munitie-huis is nu een hip restaurant: Geschwornergården. Hier kun je lunchen met een uitgebreid buffet met Zweedse klassiekers als gravad lax. falugruva.se, geschwornergarden.se
Cider van rabarber
De weg naar Tällberg leidt door een schilderachtig binnenland. Het dorpje ligt op een heuvel aan de voet van het Siljanmeer. Hans Christian Andersen was verliefd op de houten huizen met hun sierlijke schoorstenen van keien en keramiek. We kijken erover uit vanaf ons terras bij Tällbergsgårdens Hotell, onder het genot van een alcoholvrije cider van rabarber en aardbeien, een klassieke combinatie die ook in het toetje van het heerlijke midzomermenu terugkomt.
tallbergsgarden.se
Pickles en paddenstoelenpaté
Zo’n twintig minuten landinwaarts ligt de culinaire hotspot Solgårdskrogen. Jonathan en Genevieve Bjurenstedt breidden hier een B&B uit met een restaurant in een kas. In de open buitenkeuken karamelliseren ze groenten uit eigen moestuin boven het vuur. Ook zijn er smulpotjes gevuld met zelfgemaakte ‘pickles’ en paddenstoelenpaté. Lunchen kan aan een picknickbank of in het gras naast de schapen. ’s Avonds bereidt Jonathan een streekproductenmenu op een stoer fornuis in de kas. Dineren doe je hier tussen de kruiden en groenten. solgardskrogen.se
Flinterdunne flensjes & het mooiste glazuur
Het keramiek van Mikaela Willers is een begrip in Dalarna; talloze ondernemingen serveren hun lekkernijen op haar geglazuurde borden en schalen. Naast haar werkplaats in Vikarbyn zit een winkeltje vol handwerk in natuurlijke tinten. In de achtertuin van de oude boerderij opent elke zomer een pop-upcrêperie. Hier bakt echtgenoot Jonas flinterdunne flensjes. Je kunt er kiezen uit zoet of hartig, uiteraard geserveerd op het servies van Mikaela.
mikaelawillers.se
Slapen in de ‘Supermaan’ in Furudal, smullen van een wilde salade
In het stille Furudal bieden Nederlanders Willem Terstegen en Mireille van Ruiven duurzame accommodaties aan. Midden in het bos hangt de Supermaan, een ronde tent voor twee personen met houtkacheltje. Verderop staat een bijzondere boshut met een stalen schil. Tussen de sparren is de tafel gedekt voor een bosdiner. Er is kruidenboter van daslookblaadjes, bloemenwater van boskruiden en een wilde salade. “In de zomer gaan we wildplukken, in de winter serveren we kruidige stoofpotjes op het bevroren meer”, vertelt Mireille.
nasets-marcusgard.se
Ook naar Dalarna?
De provincie Dalarna ligt in het midden van Zweden en is zo groot als België. Het landschap varieert van open weidelandschap in het zuiden tot uitgestrekte bossen in het midden en bergen en watervallen in het noorden. De streek is een geliefde zomer- én wintersportbestemming.
Voor een culinaire roadtrip is de zomer de beste tijd, aangezien sommige adressen alleen open zijn van half juni tot begin augustus. Wie naar Stockholm vliegt, is met een huurauto in een kleine twee uur in hoofdstad Avesta. Met de auto leg je vanaf Utrecht 1450 kilometer af.
Meer info: visitdalarna.com en visitsweden.nl. Met dank aan visitdalarna.com
TEKST MIRJAM ENZERINK FOTOGRAFIE TRUI HEINHUIS
Meer lezen
- De volledige reportage van deze culinaire roadtrip door Zweden, met meer heerlijke adresjes en prachtige foto’s, vind je in Seasons juli. Niet meer te koop in de winkel, wel eenvoudig online te bestellen via de webshop.
- ‘s Winters kun je in Zweden een magische arrensleetocht maken.
- Op en top Zweeds: saffraanbroodjes – zo maak je ze zelf.
- Seasons maakte eerder in Nederland een culinaire roadtrip: over het (schier)eiland Tholen, in Zeeland. Lees hier alles over onze ‘Tour de Tholen‘.
