Haar bloemen onthullen de schoonheid van de natuur én van het materiaal waarmee Diane Cornu ze maakt: papier uit Nepal, Japan en eigen atelier.
Bloemen, waarom bloemen?
“Bloemen zijn een van de meest krachtige – en meest ontroerende – voorbeelden van de schoonheid van de natuur. Ze zijn tegelijk teer en krachtig, vergankelijk en vol leven. Wat me fascineert is hun natuurlijke complexiteit: hun vormen zijn vaak geometrisch, bijna wiskundig, en toch vrij en fantasievol. Bloemen spreken een internationale taal, kunnen emoties uitdrukken als geluk, melancholie, kwetsbaarheid. En ze vertellen ons iets over de tijd: ze ontkiemen, bloeien, sterven af; het heden is mooi maar vervliegt. Het werken met bloemen is voor mij een manier om de natuur te vieren, maar ook om iets levendigs en kwetsbaars vast te leggen.”
Wat vind je fijn aan het werken met papier?
“Het is een fijn, delicaat materiaal dat reageert – op vocht, op licht, op de tijd. Het zet uit, krimpt, verkleurt, het ademt bijna, als je huid. Je hebt er nooit honderd procent controle over, moet ernaar luisteren, het temmen, soms voor je laten beslissen. Sommigen vinden dat een zwakte, ik vind het juist mooi. Papier lééft, en verbindt ons met zijn oorsprong, de natuur.”
Je werkt voornamelijk met Lokta-papier, wat is dit?
“Lokta-papier is handgeschept papier gemaakt in Nepal, van de bast van de Daphne Papyracea, een boom uit de laurierfamilie die op grote hoogte groeit in de Himalaya. Dankzij de lange vezels – die je met je blote oog kunt zien – is het papier soepel én sterk, je kunt er van alles mee: het kreukelen, gladstrijken, spelen met de transparantie. Maar mijn papierliefde begon met Japans papier. Papier maken is daar nog echt een ambacht, waarbij zelfs rekening wordt gehouden met de seizoenen: sommige ateliers produceren alleen in de winter, omdat de kou fermentatie voorkomt (bij warmte kunnen bacteriën en schimmels de natuurlijke vezels afbreken waardoor de kwaliteit van het papier achteruitgaat, red.) en het gebruikte rivierwater dan het allerpuurst is.”
Je maakt ook zelf papier?
“Ja, onder andere met papierpulp van gerecycled materiaal als toiletpapierrollen, eierdozen, gebruikte theezakjes. Die scheur ik in stukjes, laat ze lang weken in water en mix ze dan tot een fijne pasta. Die zeef ik en pers ik daarna in papiervellen. Papier is overal om ons heen. Het wordt vaak gezien als een waardeloos wegwerpmateriaal, maar heeft zo veel potentie, ook voor hergebruik. Een materiaal is misschien niks waard in de zin van geld of exclusiviteit, maar kan wel waardevol zijn of worden door de aandacht die wij eraan geven. Dat is óók wat ik met mijn bloemen wil bereiken, en wat ik beschouw als een van de uitdagingen van mijn werk: papier is een nobel materiaal en verdient een andere blik.”
Kun je elke bloem maken met elk papier?
“Elke papiersoort heeft zijn eigen textuur, dichtheid, gevoeligheid, en zijn eigen grenzen. Lokta bijvoorbeeld oogt heel natuurlijk, bijna plantaardig; gerecycled materiaal is dichter, ruwer. Maar welk papier ik kies is meer een intuïtieve dan technische kwestie en hangt vooral af van wat ik wil uitdrukken: het tere van een bloemblaadje, de sterkte van een stengel? Ik experimenteer graag. Zo leg ik nog nat papier op een boomstam. Zijn afdruk laat zijn ruwheid zien, zijn wonden, zijn groei, alles wat de tijd en de seizoenen op zijn schors hebben achtergelaten.”
Je experimenteert ook met de bloemvormen, op welke manier?
“Ik heb tien jaar lang bijna botanische bloemen gemaakt, zo natuurgetrouw mogelijk. Maar ik beweeg steeds meer naar een dromeriger sfeer, ik maak nu bloemen die overdreven groot zijn, hybrides, bloemen die totaal zijn veranderd. Alsof ze uit een droom zijn ontsnapt, of uit een onzekere toekomst. Ik wil er de sensatie mee opwekken die je ook kunt ervaren bij een prachtig landschap, boom, bloem. En ik wil iets aansnijden: gaan bloemen verdwijnen? Of passen ze zich aan aan de veranderende wereld? Hun uitzinnige vormen zijn poëtisch, maar ook een beetje verontrustend, zoals een bitterzoete droom.”
We zien mooie, oude gereedschapjes in je atelier, vertel…
“Die werden ooit gebruikt in de bloemsierkunst, een oud ambacht gelieerd aan de haute couture; naaisters in mode-ateliers maakten er bloemblaadjes en -vormen mee van zijde, organza, velours… Elk gereedschapje heeft zijn eigen functie. Zo gebruik ik het ijzerbolletje om een reliëf of bolling te krijgen. Een heel precies werkje, de kleinste beweging of minste druk heeft al effect.”
Waar heb je ze vandaan?
“Ik kon ze voor een schappelijk prijsje overnemen van een verzamelaar. Ik had hem benaderd en uitgelegd dat ik de gereedschapjes weer wilde gaan gebruiken, dat ambacht weer nieuw leven in wilde blazen. Dat ontroerde hem. Soms krijg ik ze ook aangeboden, van mensen die deze tools bijvoorbeeld vinden in een schuur of erven van een overleden oma.”
Heb je een favoriete bloem?
“Moeilijk! Maar ik heb wel een speciale liefde voor de schermbloemen. Hun voorkomen is simpel, discreet, maar hun structuur is van een grote complexiteit, bijna mathematisch. Ze duiken overal op, in de velden, langs de wegen, tussen trottoirtegels, en je kunt er langslopen zonder ze te zien. Maar áls je kijkt… Deze bloem vraagt een aandachtige blik, een ingehouden pas, en laat de schoonheid zien van het detail, de poëzie van het kleine.”
Welk bloemseizoen is je favoriet?
“De herfst. Het seizoen van transitie, melancholie, met zijn diepe kleuren, gedempt en toch krachtig. Dat contrast inspireert me.”
Wat zijn nog meer inspiratiebronnen?
“Land Art, kunstenaars als Herman de Vries, modeontwerpers als Iris van Herpen, en de 19e-eeuwse botanisch tekenaars. En het oeuvre van Dom Robert, monnik, kunstenaar en tapijtmaker. Mijn atelier bevindt zich in de abdij die zijn museum huisvest, zo bijzonder.”
Tenslotte: wat wil je met je bloemen vertellen?
“Ik wil de poëzie, fragiliteit en dynamiek van de natuur laten zien, mensen inspireren om met een andere blik naar buiten te kijken, en – zonder de boodschap op te leggen – stimuleren om goed voor de natuur te zorgen.”
TEKST MONIQUE VAN DER PAUW | FOTOGRAFIE CORINNE SCHANTÉ-ANGELÉ
Nog meer lezen?
Binnenkijken in een Frans huis met karakter, maar zonder opsmuk
Highclere Castle (Downton Abby): de huidige bewoner lady Carnavon vertelt
DIY: bloemblaadjes maken van papier
