Altijd een moment om naar uit te kijken onder het wandelen: straks koffie met taart in die nostalgische boshut, dat fijne café aan het water of theehuis op de hei. Seasons brengt de leukste natuurpaviljoens in kaart en tipt wat eromheen allemaal te zien en te doen is. In deze laatste aflevering: Châlet Helenaheuvel in Doorn. “Als er sneeuw ligt, is het hier net Oostenrijk”, zegt Steffen Lehman van Châlet Helenaheuvel. De eerste eigenaar van de omringende bossen had een andere associatie. De heuvels van de Utrechtse Heuvelrug deden hem denken aan Zuid-Afrika waar hij – we spreken 1752 – net vandaan kwam als gouverneur van de Nederlandse Kaapkolonie. Hij noemde zijn landgoed Kaapse Bossen, een van de heuvels kreeg de naam van zijn oudste dochter Helena. In 1932 liet de toenmalige eigenaar van de Kaapse Bossen, een advocaat uit Doorn, het chalet bouwen als theehuis voor wandelaars. Over de naam hoefde hij niet lang na te denken: Châlet Helenaheuvel. Bijna een eeuw verder is het hier geen spat veranderd, behalve een nieuwe panoramaserre. Ook de beuken op het terras zijn nog dezelfde. Alleen een graadje dikker, vergelijk ze maar eens met de foto’s in de serre. Sneeuw is er helaas wel minder vaak. Ook dit jaar geen witte vlokken? In Helenaheuvel kun je wél altijd rekenen op Doornse skitaart. De enige echte, van bakker Van der Woerd uit het dorp.
Naar chalêt Helenaheuvel
Lekker beschut en toch een mooi uitzicht. Uitgebreide thé complets, goede salades en broodjes. Ook voor de hond zijn er koekjes bij de koffie. Open: dinsdag t/m zondag 10.00-18.00 uur. Châlet Helenaheuvel | Sint Helenalaan 2, Doorn | helenaheuvel.nl
Langs de Doornse Kei
Tien cent moesten de eerste recreanten betalen om in het bos te mogen wandelen. Nu loop je gratis en voor niks de Helenaheuvel af, langs stuifzand, heide in winterslaap, bos, grafheuvels en de Doornse Kei. In de jaren dertig was het een attractie van formaat, nu is het een niet eens zo grote zwerf- steen op een sokkel. Maar laten we ’m ook niet tekortdoen, hij kwam zo’n 150.000 jaar geleden wel mooi mee vanuit Scandinavië met de ijsmassa’s die het landschap hier opstuw- den tot de heuvels waarover we nu zo lekker kunnen lopen. In het Châlet ligt een folder met drie wandelroutes (6, 8 of 12 km) of google op ‘natuurmonumenten Kaapse bossen’.
Volg de vruchtbomen
Je kunt postzegels verzamelen, of treintjes, maar waarom geen bomen, dacht inktfabrikant Von Gimborn. In 1924 gaf hij opdracht ‘een park tevens arboretum’ aan te leggen. Het groeide uit tot de grootste bomentuin van Nederland, met 3000 soorten uit alle werelddelen. Blikvangers zijn de zes sequoia’s uit Californië. Leuk: volg de winterwandeling van circa 1,5 uur langs de vruchtbomen. De vruchten in blauw, paars of dieprood vrolijken de donkere dagen op. Von Gimborn Arboretum | Velperengh 13, Doorn | Op bomenmuseum.nl staan de ‘Boomvruchtenwandeling december’ en andere activiteiten beschreven.
Winterkaasjes
Aan de rand van Doorn maakt Huig van de Graaf koeien- en geitenkaas van de melk van boerderijen uit de buurt. Martje van Wieringen verkoopt ze in hun eigen winkel. Specialiteit is de Doornse brie. In de winter hebben de kazen een iets fletsere kleur dan ’s zomers. Doordat de koeien nu geen vers gras eten, krijgen ze minder caroteen binnen en wordt het melkvet minder geel. Veel kaasmakers compenseren dat met een kleurstof. Maar Huig niet, zoals hij ook geen conserveringsmiddelen gebruikt. Open op donderdagmiddag, vrijdag en zaterdag. Langbroekerweg 15a, Doorn | speciaalkaas.nl
Bezoekerscentrum
Bezoekerscentrum de Tabaksschuur biedt lekkere thee en koekjes, leuke natuurhebbedingen en wandelroutes natuurlijk. Het is gehuisvest in een monumentale houten tabaksschuur waar de tabaksbladeren nog in de nok hangen te drogen – ooit was de tabaksteelt een belangrijke bron van inkomsten voor Amerongen en omgeving. Veenseweg 8, Amerongen | utrechtslandschap.nl
Op de Amerongse Berg
De grootste troef van Amerongen is de ligging: precies op de scheidslijn van lage, natte uiterwaarden en hoge, droge heuvels. De wandelroute Hoog en Laag (6 km, te verkrijgen in het bezoekerscentrum) combineert de twee landschappen en voert langs de Amerongse Berg, een reconstructie van een grafheuvel, een kwelmoeras en een uitkijkplatform aan de rand van de vogelrijke uiterwaarden.
Voor de thuisbakker
Speltbloem nodig? Boekweitmeel? Volkorentarwemeel? Of liever tarwebloem? Eén kilo? Vijf? Twintig? Zakken van 25 kilo zijn er ook. Voor de thuisbakker is de winkel van Molen Maallust een klein walhalla. Het assortiment is bijna grenzeloos, met natuurlijk ook bakbenodigdheden als speculaaskruiden en basterdsuiker, en alles daar tussenin. Open op zaterdag van 10.00-16.00 uur. Molenstraat 17, Amerongen | molenmaallust.nl
Bij de houtkachel op de veranda
Ook al bloeien de hortensia’s waarachter vakantiehuisje De Veranda van Amerongen verstopt gaat nu niet, het blijft een romantische plek. Is het niet al te koud, dan zit je zelfs in deze tijd van het jaar lekker in de schommelstoel bij de houtkachel op de veranda. De ligging is ook perfect, vlak bij het dorpscentrum, Kasteel Amerongen en de natuur. veranda-amerongen.nl
Mis ‘t niet
- Zo’n 400 meter ten zuidoosten van de top van de Amerongse Berg staat de Eenzame Eik. Acht rechte lanen komen er als een ster bijeen. Met acht bankjes rond de stam.
- De Nieuwe Graanschuur verkoopt biologisch eten en drinken, uit de streek en (vrijwel) zonder verpakkingen. Vergeet dus niet zelf een zakje, bakje of fles mee te nemen. Ze hebben ook verse afhaalmaaltijden, bereid van producten met een vlekje, bobbeltje of gaatje, maar van prima kwaliteit. Open van maandag t/m vrijdag van 8.30-19.30 uur en op zaterdag van 8.30-18.00 uur. Bloemendalsestraat 19, Amersfoort | denieuwegraanschuur.nl
CREDITS: TEKST ANNEMARIE BERGFELD | FOTOGRAFIE LAURENCE DELDERFIELD
Meer mooie paviljoens middenin de natuur
- Natuurpaviljoen ’t Badhuys op Vlieland
- Natuurpaviljoen De Veluwezoom
- Herberg De Klomp – perfecte uitvalsbasis voor het mooie Vechtdal