Liefde voor textiel: vilten

Marjolein ter Braak

5 februari 2023

vilten

Vilten zit Nancy Graumans in het bloed. Ze wandelt veel en graag in haar eentje. Onderweg maakt ze foto’s en verwerkt die in haar art journal. Zo ontstaan de ideeën voor haar kunstwerken van vilt.

Hoe is het op je pad gekomen?

“Ik deed altijd al allerlei creatieve cursussen, maar dat ik vilt, komt ook door mijn moeder. Ze is coupeuse en zat thuis altijd met de naaimachine op tafel. Ze breide, haakte, knoopte kleden. Mijn moeder is nu 85 en maakt nog steeds haar eigen kleding. De liefde voor textiel heb ik dus overduidelijk van haar. Op een gegeven moment stuitte ik op werk van textielkunstenaar Claudy Jongstra, die wol op ambachtelijke wijze vervilt. Ik had nog nooit zoiets gezien. Een hele wand gevuld met een gigantisch modern, abstract doek met allerlei structuren. Alsof ze had geschilderd met wol. Ik was erdoor gegrepen, moést ernaar blijven kijken.”

Wat vind je zo magisch aan vilt?

Vilt is een aards en eerlijk materiaal. En tegelijkertijd ongrijpbaar. Je kunt van tevoren een plan hebben van wat je wilt gaan maken, maar het resultaat pakt nogal eens anders uit. Met warm water, olijfzeep en je handen creëer je van plukjes wol een gevilte lap. Door het wrijven, grijpen de vezels in elkaar en door te rollen ontstaat vilt. Hoe een werk precies wordt, is afhankelijk van de materialen en of je zacht of hard wrijft. Wol is eigenwijs en dat vond ik in het begin – vanaf 2008 ben ik ermee bezig – moeilijk. Ik was teleurgesteld als mijn werk er niet precies uitzag zoals ik het in mijn hoofd had. Gaandeweg vond ik het steeds leuker dat wol dwarsligt en weerbarstig is. Je leert erdoor loslaten. Het is allemaal niet zo belangrijk. Eigenlijk kan er niks fout gaan. En als het eindresultaat me echt niet zint, knip ik het in repen en hergebruik ik het.”

En dan heeft het vilten ook nog een onverwachte eigenschap bij je naar boven gehaald.

“Kortgeleden heb ik voor het eerst een expositie gehad. Je denkt misschien: maar je bent al sinds 2008 bezig, waarom pas nu? Van nature ben ik niet zo… hoe zeg je dat? Eerder durfde ik het niet. Het voelde zo kwetsbaar. Maar op een gegeven moment dacht ik: of je mijn werk nu wel of niet mooi vindt, het zegt niks over mij persoonlijk. Ik heb geleerd om uit mijn comfortzone te komen. Ik ben altijd nieuwsgierig. Eigenlijk zou ik negen levens moeten hebben, zo leuk vind ik het om continu nieuwe dingen te leren.” Lachend: “Mijn man grapt weleens: dat je mij nog niet beu bent. Maar wat ik onderweg ook allemaal aan kennis opdoe – van etsen tot steendrukken – ik kom altijd bij de basis terug, en dat is vilt. Dat is een liefde die blijft, geldt ook voor mijn man overigens.”

Je maakt vooral gevilte wandkleden van landschappen. Waarom boeit dit onderwerp je zo?

“Sowieso is de natuur een rode draad in mijn werk. Mijn moeder zegt altijd dat als ze vroeger mijn kleren waste, ze eerst mijn zakken moest legen. Die zaten vol met kiezelstenen, takjes en schelpen. Ik hou ontzettend van wandelen en trek er regelmatig in mijn eentje op uit. Vorig jaar heb ik het Krijtlandpad in Limburg gelopen en de Walk of Wisdom, een door de natuur geïnspireerde pelgrimsroute van 136 kilometer rondom Nijmegen. Ik vind het heerlijk in mijn eentje, denk een beetje over dingen na, laad mijn batterij op. En onderweg maak ik foto’s: van een dreigende lucht in een weids landschap, een bijzondere lichtinval, kleuren die me opvallen. Thuis verwerk ik alles in mijn art journal en zo ontstaat er een idee voor een werk, dat overigens altijd een abstracte sfeerweergave is, geen letterlijke vertaling.”

vilten

Komt het zien

Het werk van Nancy Graumans is te zien op haar website lei55.nl en Instagramaccount @lei55_viltatelier. Of ga haar stukken in het echt bekijken: Nancy’s viltkunst is t/m februari te zien bij Atelier Jongerius in Ulvenhout, atelierjongerius.nl

TEKST EVELYN VAN DRIEL | FOTOGRAFIE PEGGY JANSSEN | STYLING ANNELIES MORRIS

Geïnspireerd geraakt? Bekijk hier onze DIY’s, zoals zelf een wollen wandkleed maken.