Onkruid: wat helpt tegen onkruid en hoe doe je je voordeel ermee?

Marjolein ter Braak

21 mei 2025

Onkruid

Wat is onkruid precies, moet je onkruid verwijderen of kun je er je voordeel mee doen? Tuinontwerper Suze Peters dook in de wereld van onkruid en ze geeft antwoord op alle vragen over onkruid.

Onkruid

“Wat de een onkruid noemt, vindt de ander een prachtige wilde plant. Voor mij is de definitie van onkruid een ongewenste plant die tussen gewenste planten groeit. Elke plant kan dus onkruid zijn; het hangt vooral af van de situatie en de plek. Ook moestuinplanten en kruiden kunnen zich misdragen en gaan woekeren op plekken waar je ze niet wilt. Munt, aardbei, framboos en aardpeer breiden zich
met hun wortels onder de grond uit en kunnen zo andere planten makkelijk overheersen. Herfstasters en lelietjes-van-dalen gaan ook als een dolle. Onkruid en vraatzuchtige diertjes en insecten in de tuin kun je met man en macht bestrijden, maar je kunt ze ook leren kennen en daardoor waarderen en wellicht tolereren. Het gaat slecht met de insectenstand, het klimaat verandert en tuinen verstenen. Als je weet wat in je tuin groeit, kun je beter inschatten wat je wel en niet kunt laten staan en wat je er allemaal mee kunt. Je gaat wilde planten meer waarderen en vindt ze niet meer zo bedreigend. Dat geeft rust bij het tuinieren.”

Lees ook: Klimaatbestendige tuin: 5x kleurrijke planten die tegen droogte en stortbuien kunnen

onkruid

Wat helpt tegen onkruid?

“In mijn eigen tuin probeer ik vooral veel uit. Kijken of bepaalde planten het doen of niet. Als planten – en ook onkruiden – eenmaal hun plek hebben gevonden, ontstaat er rust en evenwicht in de bodem. Ik heb het geluk dat ik geen heftige onkruiden heb als zevenblad en pispotje. Die moet je in de gaten houden. Pispotje, ofwel haagwinde, eruit trekken geeft misschien een voldaan gevoel, maar het werkt averechts; het stimuleert juist de groei. Zoek waar de woekeraar de grond uit komt en knip hem kort af. Laat de strengen tien minuten verwelken en verslappen en je trekt ze makkelijk los. De woekeraars die ik
in de gaten moet houden zijn vaste planten als donkere ooievaarsbek en Kaukasische vergeet-mij-niet. Die trek ik er gedeeltelijk uit en maak er iemand anders blij mee. Wortelonkruiden
als haagwinde, zevenblad en brandnetel zijn de hardnekkigste woekeraars. Hun wortels strekken zich horizontaal onder de grond uit en sturen op verdikkingen nieuwe scheuten omhoog. Tuinplanten als bamboes en varens doen hetzelfde. Graaf ze uit op plekken waar je ze niet wilt. Distels en paardenbloemen hebben penwortels die recht de grond in gaan, die kun je met speciaal gereedschap uitsteken. Planten die uitlopers boven de grond maken zoals aardbei, hondsdraf en kruipende boterbloem kun je in bedwang houden door ze af te knippen of uit te trekken. Verwijder onkruid zoveel mogelijk als het nog klein is. Hoe ouder, hoe meer het zich in de bodem vastzet.”

Lees ook: Hebben bijen onkruid nodig?

Bodembedekkers

“Betegelen lijkt een slimme oplossing tegen onkruid, maar ook dan komt er in de voegen van alles omhoog. Om jonge zaailingen geen kans te geven, kun je de voegen bestrooien met scherp zand en daarna stevig borstelen. Wil je wel groen maar zo min mogelijk onkruid, zorg dan voor bodembedekkers. Je kunt ook kiezen voor mulchen met organisch materiaal als houtsnippers, stro, cacaodoppen of stukjes boomschors. Voor de bodemstructuur en de biodiversiteit is het beter om de aarde te bedekken met planten. Je kunt prima vaste planten combineren met wilde planten. Lees hier hoe je dat doet, mulchen.
Als je weet hoe een wilde plant zich gedraagt, kun je daarop inspelen. Je doet er insecten een groot plezier mee. Ze hebben die wilde planten nodig voor hun voortbestaan. Niet alleen bijen of vlinders; hurk maar eens neer bij onkruid en kijk hoeveel insecten eromheen zoemen of scharrelen en hoeveel gaatjes er in de blaadjes zitten. Hoe meer verschillende wilde planten, hoe meer vogels en insecten je trekt.”

Lees ook: Onkruid in de tuin: bestrijden of gebruiken?

Wie is Suze Peters?

Tuinontwerper Suze Peters is oprichter van de Tuinschool online, een platform voor online tuincursussen waar je ecologisch, duurzaam en natuurvriendelijk leert tuinieren. In haar twee boeken, ‘Onkruidboek‘ en ‘Plaagdierboek‘, vertelt ze uitgebreid hoe je ‘lastige’ planten en dieren in de tuin kunt herkennen en er je voordeel mee doet.

Cursus onkruid basics

In deze online cursus van Suze Peters, de schrijfster van de bestseller Onkruidboek, breng je de onkruiden in jouw tuin in kaart. In zeven dagen weet je precies hoe ze heten en ontdek hoe nuttig ze eigenlijk zijn. Aan de hand van tips, tricks en simpele opdrachten leer je deze wilde planten in je tuin steeds beter kennen en weet je na afloop precies hoe je ze kunt gebruiken of in bedwang kunt houden zonder gif te gebruiken.

Waarom zou je deze cursus volgen?

  • meer grip op je tuin, je weet precies wat je moet doen
  • meer oog voor de natuur in je tuin
  • bijdragen aan meer biodiversiteit
  • kiezen voor duurzaam en klimaatbestendig tuinieren
  • oogsten uit eigen tuin en nieuwe smaken ontdekken

Met deze kennis wordt tuinieren minder overweldigend en krijg je steeds meer aandacht voor de natuur in je tuin. Je loopt relaxed je tuin in zonder overvallen te worden door het moedeloze gevoel dat je achter de feiten aanloopt. Je weet na deze cursus precies welke planten je met een gerust hart kunt laten staan en welke je in de gaten moet houden. Dat betekent minder werken in de tuin en meer genieten.
Van vertrappen naar vertroetelen.

Lijkt de cursus je wat? Als Seasons lezer krijg je korting: van €79,95 voor €29,95 met kortingscode SEASONS. Meld je hier aan voor de cursus.

Tip: Op dinsdag 27 mei om 19.30 uur geeft Suze een gratis online Onkruidspreekuur. Ze beantwoordt daarin allerlei vragen van mensen over onkruid. Je kunt je gratis inschrijven en dan krijgen je een link om mee te doen. Inschrijven voor dit spreekuur kan hier.

Podcast
Via de Tuinschool online podcast deelt Suze en de mensen die ze interviewt heel veel onkruidtips. Beluister hier de podcasts.

onkruid

INTERVIEW MARGRIET DE GROOT | FOTOGRAFIE ERNIE ENKELAAR


Seasons DIY Special

Recente editie