Met meerdere huishoudens een boerderij runnen én daardoor genieten van heerlijke onbespoten groentes, fruit, eieren en een stukje vlees. Dat is het idee van de Herenboeren. In dit artikel nemen we je mee in dit initiatief en spreken we met twee (burger)leden van de coöperatieve Herenboerderij in Assen.
Wat zijn Herenboeren?
Een Herenboerderij is een gemengd coöperatief boerenbedrijf van ongeveer 20 hectare dat 200 tot 270 huishoudens, ongeveer 500 monden, van onbespoten groente, fruit, eieren en, voor wie dat wil, af en toe vlees voorziet. Al deze huishoudens zijn medeboer, want een Herenboerderij is een burgercoöperatie. Eén tot drie professionele boeren werken in loondienst van de coöperatie. En wie wil, helpt mee. De kosten worden gedeeld. Als huishouden investeer je eenmalig ongeveer € 2000, als je alleen bent is dat € 1000. Dat bedrag wordt geïnvesteerd in de boerderij.
Het landelijke Herenboerennetwerk groeit snel, in tien jaar tijd zetten al meer dan 9000 burgers zich met 22 ‘eigen’ boerderijen in voor duurzame landbouw dicht bij huis door heel Nederland. Naast deze bestaande Herenboerderijen zijn er 35 burgerinitiatiefgroepen bezig om hun eigen lokale Herenboerderij op te richten. Allemaal coöperatieve boerderijen waarbij de leden (burgers) zowel eigenaar, ondernemer, producent als consument zijn. Het doel van Herenboeren is minstens 75 Herenboerderijen in 2030.
Meer weten? Kijk op herenboeren.nl

Paspoortje
Herenboerderij Hof van Rhee
- In Drenthe, net buiten Assen.
- Startte in 2020 op een kaal stuk landbouw-grond.
- Alles werd zelf opgebouwd.
- Inmiddels maken 250 gezinnen er gebruik van.
Uitgelicht: Het verhaal van Herenboerderij Hof van Rhee
Koos Pipping en HarmJan Speelman, twee (burger)leden van de coöperatieve Herenboerderij, leiden ons rond. “We zijn de negende Herenboerderij”, vertelt Koos, “en pachten de grond, 20 hectare, van de gemeente Assen.” Op het terrein staan twee schuurtjes die de leden bouwden. “De term boerderij staat voor de landbouwgrond, er hoeft niet per se een boerenwoning te zijn”, vervolgt hij.
In het weiland loopt een koppeltje koeien. “Dat zijn Brandrode runderen, een robuust en zelfredzaam ras dat het hele jaar buiten kan blijven, het is een bedreigd Nederlands ras.” Vlak bij de schuurtjes is een kruidentuin met bloemen. Erachter staan groentes in lange smalle rijen: boerenkool, spinazie, groene en rode kool. De Herenboerderij heeft twee professionele boeren in dienst die wel vijftig verschillende soorten groenten, fruit en aardappelen verbouwen. “Alles duurzaam en natuurinclusief, zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Zo krijgen we gezond eten én verbeteren we de bodem en biodiversiteit. Er ontstaat weer een land-schap waar insecten, vogels en kleine zoogdieren volop aanwezig zijn.”
“Wie wil, helpt mee”, vult Harmjan aan. “Wieden, water geven en andere klussen. Zo ontstaat er ook een sociaal netwerk mét gezelligheid, van elkaar leren, recepten uitwisselen, samen oogsten en vooral genieten. Heb je geen tijd dan hoef je niet mee te helpen en haal je alleen je boodschappen op die een keer per week worden verdeeld. Net geoogste groentes, eieren van eigen kipjes, fruit, kruiden en af en toe vlees van eigen koeien, kippen en varkens, als je dat wilt. Soms krijg je van iets heel veel, zoals die keer dat er héél veel bieten waren. Ik heb toen een grote pan bietensoep gemaakt die ik in porties heb ingevroren. Naast de eenmalige inleg in de coöperatie betalen we maandelijks een bedrag voor de lopende kosten, gemiddeld € 50 per mond per maand, daarvoor krijgen we elke week oogst, gemiddeld goed voor ongeveer zestig procent van alle verse boodschappen.”
Nog meer lezen?
Samen een voedselbos beginnen? Déze vier jongeren deden het
Duurzaam tuinieren, zo doe je dat
Zij wonen en leven met (boerderij)dieren – en runnen óók een tiny (farm)house
TEKST EN FOTOGRAFIE ANNA RUBINGH