Henk Ruseler is boswachter in Het Nationale park De hoge Veluwe en beschrijft zijn overpeinzingen of wat hij in de natuur ziet. Deze week neemt hij ons mee als hij wild gaat tellen.
Fraai uitzicht
Met de zon nog hoog aan de hemel bereikten wij onze telplek op het Middenzand. De temperatuur was aangenaam, de wind zwak en uit een voor ons gunstige richting. Het uitzicht was fraai, ook al zouden we geen wild zien. Het beloofde een mooie avond te worden. Toen ik nog verantwoordelijk was voor het afschot nam ik bij het bepalen van een locatie voor een uitkijkpunt naast een veilig schootsveld en efficiëntie, altijd de bevalligheid van het landschap in mijn overweging mee. Je moet er immers uren stil kunnen zitten en dan helpt het wanneer je een fraai uitzicht hebt. Hoog in de lucht kwinkeleerden veldleeuweriken uit volle borst en hun familielid de boomleeuwerik liet vanuit een boomtop van zich horen. Zijn telkens herhaalde karakteristieke “lu-lu-lu” klinkt niet alleen overdag maar vaak ook ’s nachts. Wanneer je hem in het vroege voorjaar hoort zingen, dan word je daar blij van, en met mij vele anderen. “Het klinkt vanuit de vage verte alsof hij midden in ’t gesternte zijn zilvren klokjen luidt”, zo schreef Frederik van Eeden in het begin van de vorige eeuw heel lyrisch in één van zijn verzen. Nadat het lokvoer op zo’n tachtig meter voor onze hoogzitten was uitgestrooid, fluisterde mijn telmaatje dat er een ree in aantocht was. Volkomen op zijn gemak, alsof het tot zijn dagelijkse routine behoorde, wandelde de reebok naar de uitgestrooide brokjes. Reeën zijn opportunisten en deze bok had blijkbaar ontdekt dat er in de namiddag wat te halen was. Aan zijn bastgewei en bouw was te zien dat het een jong exemplaar betrof. Oudere bokken hebben in de regel rond deze tijd hun gewei al geveegd en zijn vierkanter gebouwd.
Genoeg te zien
Plots snelde de bok gespannen kijkend en luisterend richting de bosrand, daar moest iets aankomen. Uit westelijke richting verscheen een wild zwijn, gevolgd door enkele edelherten. Exact aanspreken (classificeren) was vanwege de begroeiing nog niet mogelijk, maar nadat de dieren rustig foeragerend in het open veld stonden, was te zien dat het wilde zwijn een jonge keiler (mannetjeszwijn) betrof en de edelherten allen mannelijke dieren waren. Op de tellijst werd het tijdstip van aankomst, de aanlooprichting en drie mannelijke edelherten genoteerd. Alleen het jongere hert had zijn koptooi (gewei) nog, de oudere dieren waren hem al een poosje kwijt. De drie herten stonden amper van de brokjes te eten of er kwam nog een roedel, wederom bewogen bruingrijze lichamen door het dennenbos richting de voerplek. Dit waren er beduidend meer dan het eerste groepje, dus zou mijn telmaatje de dieren aanspreken en ik ze op de tellijst zou turven. “Hinde, kalf, hinde, spitser…”, uiteindelijk kwamen we op 17 stuks uit. Nadat alle dieren per geslacht en leeftijd op het telformulier waren genoteerd en in alle rust stonden te vreten, konden wij een laatste controle doen door ze stuk voor stuk nog eens met de verrekijker te beoordelen. Wat een uitzicht! Twaalf herten, één spitser, vijf hinden, twee mannelijke kalveren en één keiler in het zachte strijklicht van een steeds roder kleurende avondzon. 
Maar de voorstelling was nog niet ten einde, ruimschoots voor het vallen van de avond arriveerde er nog een rotte (groep) wilde zwijnen, even later gevolgd door 7 moeflonrammen. Wij hadden het kwartet grote hoefdieren van De Hoge Veluwe compleet en dat komt beslist niet alle dagen voor. Nadat de zon, even voor half zeven onder ging, zakte de temperatuur in rap tempo en langzamerhand verdwenen er steeds meer dieren van het toneel. Het roodwild was een kwartier eerder in zuidelijke richting vertrokken, de enigen die ongedurig naar de laatste brokjes zochten waren de zwijnen. Toen hun gedaanten langzaamaan door het donker werden opgenomen en de moeflonrammen langs onze hoogzitten op richting het Deelense Veld waren getrokken, kwam ook voor ons het moment om deze mooie plek te verlaten. Andere kronieken van Henk lezen?
- Natuurkroniek van een boswachter: ‘mijn gazon is nu een waar dassen-restaurant’
- Natuurkroniek van een boswachter: een spectaculaire vliegshow van raven
TEKST EN BEELD: HENK RUSELER
