Een familie met veel gezichten

Anne Bonthuis

27 februari 2016

Een ui saai? Helemaal niet. De allium- of lookfamilie is groot en divers. Van de elegante stengeltjes van de bieslook tot bonkige gele uien: ze horen er allemaal bij. En dan zijn er nu ook nog veel nieuwe soorten om uit te kiezen.  Wil je zelf uien oogsten? Een zaadje dat nu gepland wordt is in de zomer een flinke bol! Onze culinair redacteur Dosia Brewer geeft handige informatie en tips. Wie van uien houdt, heeft het nu voor het kiezen. Neem bijvoorbeeld een grote zoete ui, zoals de Walla Walla, die heerlijk is in soepen. Of kies een platte Italiaanse Cipollini, die perfect is om in te maken. Of probeer eens een sappige stengel-ui, met een dieprode steel, zoals de Red Beard. Extra leuk is het om deze lekkere uien zelf te telen. Wie straks een rij fiere stengels in de moestuin wil zien pronken, gaat nu aan de slag met zaaien of poten. Pictures4 Mooie grote bol Uien kunnen gekweekt worden uit zaad of uit pootuien. Meestal is de keuze in zaden groter dan in pootuien. Wilt u bijzondere soorten kweken, dan is zaaien meestal de enige keuze. Uienzaad kiemt pas bij een grondtemperatuur van circa tien graden Celsius. Om eind augustus een flinke bol te kunnen oogsten, is het daarom verstandig al in februari binnen te zaaien. Pootuien zijn kleine uien van het jaar ervoor. Zij kunnen worden geplant zodra de vorst uit de grond is en groeien in een paar maanden uit tot flinke bollen. Of u nu kiest voor poten of zaaien: geef uien de ruimte en plant ze om de vijftien centimeter uit voor een mooie grote bol. Geen natte voeten Uien komen oorspronkelijk uit de koelere noordelijke regionen en houden niet van al te veel warmte. Daarom doen ze het in Nederland meestal goed. Bemest de aarde goed voor het planten en zorg voor losse grond met voldoende stikstof. Uien zijn hongerige planten en hebben regelmatig een schepje mest nodig om mooie grote bollen te produceren. Plant of zaai uien in de volle zon op een plekje waar ze geen schaduw van andere planten krijgen. Te veel vocht zal er voor zorgen dat de bolletjes gaan rotten. Let er dus op dat ze geen natte voeten hebben. Maak bij voorkeur een iets verhoogde richel, zodat de bollen nooit in het water blijven staan. _D3X0505 def Wanneer oogsten? Stengel-uien zoals lente-ui oogst u als de stengels circa een halve centimeter dik zijn. Dit is rond juni/juli. Prei is zowel vroeg in het jaar – jong en dun – als later in het seizoen goed te oogsten, als de stengels wat ouder en dikker zijn. Gebruik ze na de oogst zo snel mogelijk. Uien met een bol eraan zijn klaar om te oogsten als de bladeren eind augustus verdorren en knakken. Is het loof eind augustus nog groen? Knak het dan zelf om, zodat het rijpingsproces kan beginnen. Woel na tien dagen de aarde om de bol los en trek de uien uit de grond. Kies een droge, liefst zonnige dag, en laat ze op de grond één tot twee dagen drogen. Snijd dan het loof af op ongeveer drie centimeter hoogte en laat de uien uitgespreid op kranten op een droge, goed geventileerde plek drogen en afrijpen. Ze zijn klaar als de buitenste schilletjes en de wortels droog en bros zijn. Bewaar ze op een donkere droge plaats, niet in de koelkast.kruidenuienkunde

  • De allium- of lookfamilie is een heel uitgebreide. Wat de leden met elkaar gemeen hebben, is de bloeiwijze met stervormige bloemetjes. Typerend is ook de zwavelachtige uiengeur.
  • De meeste bolvormende alliumsoorten zijn tweejarige planten. In het eerste jaar vormt zich de bol en in het tweede jaar gaat de plant bloeien. De niet bolvormende soorten, zoals bijvoorbeeld bieslook, zijn meestal vaste planten die in de herfst hun blad verliezen en ondergronds overwinteren.
  • De scherpe zwavelachtige geur die vrijkomt bij het snijden van uien is ook de veroorzaker van de tranen in de ogen. De zwavelhoudende stoffen – vooral propaanthial s-oxide – vermengen zich met het traanvocht en vormen zo het irriterende zwavelzuur.

Een paar tips tegen tranende ogen:

  1. gebruik scherpe messen: een scherpe snede zorgt ervoor dat er minder irriterende stoffen vrijkomen.
  2. spoel het mes geregeld af, dan reageren de irriterende stoffen eerst op het water op het mes.
  3. zet de afzuigkap aan. De irriterende stoffen worden dan weggezogen.

WORD ABONNEE

Recente editie


Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."



Meer Tuin