Hout waar muziek in zit

Anne Bonthuis

25 november 2015

Als jong meisje raakte ze gefascineerd door de klank van de blokfluit en droomde ervan blokfluitbouwer te worden. Inmiddels behoort Adriana Breukink tot de absolute top en zijn haar instrumenten – stuk voor stuk met de hand gemaakt – een begrip in de muziekwereld. blokfluit3 De geur van hout, vermengd met een vleugje olie, stijgt op uit het atelier van Adriana Breukink. Logisch, want hier staan tientallen fonkelnieuwe blokfluiten in groepjes gerangschikt. De bekende smalle houten blokfluiten, maar ook vrolijk gekleurde, indrukwekkende diepzwarte met klepjes en twee meter hoge blokfluiten met lange koperen blaaspijpen. Tientallen fluiten, in alle soorten en maten en allemaal van de hand van Adriana Breukink.   Bij toeval ontdekte ze bij een tante op zolder een blokfluit. Ze was negen jaar en vond het ’t mooiste wat ze ooit gezien had. Toen ze de blokfluit voorzichtig aan haar mond zette, werd ze geraakt door het heldere, zoete geluid. Adriana leerde heel snel spelen en bleek een talent. “Als jong meisje kon ik urenlang spelen. blokfluit 1 Het was alsof ik de klanken al kende en ze alleen maar naar buiten hoefde te brengen. Op mijn zestiende ging ik naar het conservatorium en kocht mijn eerste echte goede solofluit. Het klankverschil was enorm.” Hout met veel poriën Die droom is inmiddels ruimschoots waar gemaakt. Orkesten en topsolisten uit de hele wereld weten haar atelier in Enschede te vinden. Dat ze soms anderhalf jaar moeten wachten op hun bestelling, nemen ze voor lief. Een echte Breukink is het wachten waard. “Het geheim van een goede blokfluit zit ’m in de klank. Het begint natuurlijk met het uitzoeken van het juiste hout. Je hebt goed vast hout nodig met heel fijne poriën. Het hout hoeft niet per se heel hard te zijn. Dan vallen aardig wat vezelrijke houtsoorten af, waaronder eiken. Ik gebruik vooral Amerikaanse esdoorn, buxus, palissander en grenadille. Goed hout is de basis, maar uiteindelijk speelt dat misschien maar voor een kwart mee. _E9T2395v2 Iedereen kan een fluit uit een stuk hout draaien. Het ambacht zit ’m in hoe je de klank maakt. Dat is een kwestie van gevoel, goed luisteren en heel nauwkeurig werken. De bekende standaard blokfluit, de sopraan, heb ik binnen een dag afgestemd. Een grote fluit kost me misschien wel een week.” Handgereedschap De werkplaats in de voormalige garage toont dat een blokfluit maken inderdaad een ambacht is. Overal staan stukken hout en ander materiaal. Aan de wand hangt handgereedschap waaronder beitels, vijlen, boren en frezen. Om de wachtlijst niet onnodig te laten oplopen, heeft Adriana iemand in dienst om haar te helpen bij het draaien van de fluiten. Het afstemmen doet ze altijd zelf. blokfluit 2 De conische boring waar je doorheen blaast moet precies goed zijn uitgeboord, van boven wijder dan van onderen. Dat komt op de tiende millimeter nauwkeurig. Een verkeerde boring laat de fluit meteen vals klinken. De afmeting van het windkanaal, het spleetje waar je doorheen blaast, luistert ook heel nauw. Hierdoor komt de luchtstroom op de rand waartegen de lucht wordt geblazen, het labium. het veroorzaakt de trillingen die de toon maken. Als je topinstrumenten wilt bouwen is het essentieel zelf ook op hoog niveau te spelen. Je moet weten hoe het werkt.” De juiste klank Ze leerde het vak van de wereldberoemde blokfluitbouwer Frederik Morgan. “Hij kwam een jaar lang les geven op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In die tijd had hij een wachtlijst van acht jaar! Hij vond dat er meer blokfluitbouwers moesten komen en wilde graag een select groepje opleiden. Dat was mijn grote kans. Ik had nog nooit iets met mijn handen gemaakt en het leren draaien en bouwen kostte me veel tijd, maar ik wilde het vreselijk graag. Ik ben nog steeds niet zo superhandig, maar weet wel heel goed welke klank ik nastreef. blokfluit 3 Zo heb ik nieuwe blokfluiten ontwikkeld. Niet alleen voor topsolisten, maar ook voor kinderen. Het hoge geluid van de beginnersblokfluiten, de sopraantjes, heeft me altijd al gestoord. Dus heb ik een standaard fluit ontwikkeld met een warme, volle klank. Dat werd Adri’s droomfluit, uitgevoerd in mooie kleuren. Er zijn er wereldwijd meer dan honderdduizend van verkocht en de fluit is nog altijd een groot verkoopsucces.” _E9T2324v2 Ander geluid Trots is ze ook op de nieuwe generatie blokfluiten die zij heeft ontworpen. “Alle barok blaasinstrumenten hebben zich verder ontwikkeld, behalve de blokfluit. Als je de muziek van nu wilt spelen, heb je een ander geluid nodig en moet je verder reiken dan het zachte achttiende-eeuwse geluid. Daarom heb ik moderne concertblokfluiten gebouwd van tweeënhalf octaaf met een heel wijde boring en extra kleppen voor de hoge en lage tonen. Het heeft me jaren gekost om de juiste modellen te ontwikkelen.vers hout Ik verwacht veel van de zwarte Eagle, dat is zo’n prachtig en krachtig instrument. Een genot om op te spelen en om naar te luisteren. Je kunt er hard en dynamisch op spelen, maar ’m ook heel zacht en elegant laten klinken. Ik heb de Eagle samen met een Zwitserse blokfluitfabrikant ontwikkeld. We hangen nog dagelijks aan de lijn om details te verbeteren.” Op gevoel Om een blokfluit zo goed mogelijk af te stemmen op de muzikant, gaat Adriana sterk af op haar gevoel. “Ik kruip in de huid van die ander en bedenk hoe hij of zij de fluit wil laten klinken. Bij het afstemmen ga ik uit van twee ademtypes. Er zijn inademers en uitademers. De inademers ademen actief in, hun borstkast wordt breed en zwelt op waarna passief de uitademing volgt. Uitademers ademen juist actief uit, hun borstkas zakt in, de spieren in de rug en flanken trekken samen naar beneden, waarna de inademing passief naar binnen valt. _E9T2509v2 Voor het spelen is het bepalend welk type je bent. Je moet blazen zoals je bent. Een uitademer wil met kracht blazen, die moet je geen te open fluit geven, want dan krijg je zo’n harde, onbehouwen klank. Uitademers hebben weerstand nodig en dus een smallere blaasingang. Dat voelt lekker en zo komen ze in hun kracht. Inademers hebben juist wel baat bij een grotere opening, zodat de passieve uitademing vrij kan stromen. Aanvankelijk reageerde het wereldje waarin ik verkeer sceptisch, tot ze zelf mochten ervaren hoe het is om te blazen op het voor hem of haar juiste instrument. Je muzikaliteit komt veel beter tot zijn recht. Je voelt je in balans.” Meer zien en horen van Adriana? Bekijk dan hier haar website.

WORD ABONNEE

Recente editie


Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."



Meer Adressen