Zonder wandelervaring in de bergen wagen journalist Johanna Hoogendam en fotograaf Edwin Giesbers zich aan de Montafoner Hüttenrunde, een uitdagende tocht op 2.000 meter hoogte in het zuidwesten van Oostenrijk. De eenzaamheid en het wandelen over soms steile hellingen vallen hun zwaar, maar de berghutten waar ze overnachten bieden een warm onthaal.
Niets dan wilde natuur
Ons pad is smal en modderig. In de plassen zien we de berg toppen weerspiegeld, wat een wonderlijk schouwspel is als je een vlak landschap gewend bent. Stug gras en antracietkleurig steen gaan over in dennengroen: we zijn aan het dalen. Om ons heen niets dan wilde natuur, afgezien van het slingerende pad dat we volgen. We zijn op weg naar de Lindauer Hütte, een berghut in de Oostenrijkse Alpen. Deze hut biedt een maaltijd en slaapplek tijdens onze tocht door het Rätikongebergte rond het Montafondal. De vorige nacht hebben we geslapen in de Tilisunahütte, een houten herberg tegen een rotswand op 2.211 meter hoogte. Nog vóór zonsopgang stonden we vanochtend buiten om hoog boven de bewoonde wereld naar de lichter wordende hemel te kijken. Het was alsof de zon alleen opkwam voor ons.
Voedzame knoedels
In de hut gingen op dat moment een voor een de lichten aan in de slaapzalen. Het was een betoverend gezicht: in deze onherbergzame, rotsachtige omgeving boven de boomgrens is een berghut een toevluchtsoord, een levensader, voor berg wandelaars. Van juni tot oktober zijn ze geopend, en in de Oostenrijkse Alpen geldt ‘Aufnahmepflicht’ – geen wandelaar mag worden geweigerd. Ook wij laafden ons aan de warmte binnen, de gezelligheid, het eenvoudige eten en drinken. Terwijl andere wandelaars bij ons aanschoven om ervaringen uit te wisselen, serveerde Helmut voedzame knoedels met cantharellen. En als toetje zelfgemaakte apfelstrudel in vanillesaus. 
Hier heb je niet veel nodig
Het is een hard en eenzaam leven zo hoog in de Alpen, vertelde de hutbeheerder. Elke zomer hakt hij 25 kubieke meter hout waarmee hij in de wintermaanden de hut verwarmt. Al dat hout, en ook de voedselvoorraden, moeten met de kabelbaan, soms zelfs per rugzak, naar boven. Als iets op is, of stuk, kan het pas na dagen worden aangevuld of vervangen. Gelukkig kunnen bergwandelaars daarmee leven. Een mens heeft niet veel nodig, leer je op de alp. Hoewel een stel wandelstokken wel praktisch is, verzekerde onze gids Roland Fritsch ons gisteren toen hij ons ophaalde in Gargellen. “Ze vangen dertig procent op van je gewicht bij het afdalen – veel beter dus voor je knieën.” Als onervaren Nederlanders luisterden we aandachtig naar hem, maar zodra we op pad waren gegaan, werden we op de proef gesteld – het pad steeg duizend meter. Zonder ‘klim genen’ overwogen we bijna rechtsomkeert te maken. Roland sprak ons moed in, en wij volgden. Voetje voor voetje, af en toe terugkijkend het dal in, waar de gondels – in de winter gebruikt voor skitochten – als verre bakens van de bewoonde wereld schitterden in de zon. We passeerden een waterval en namen een slok ijskoud water. Het water hier zit vol mineralen, dankzij de miljarden jaren oude stenen waarlangs het stroomt op weg naar het dal.
Gevoel van tijdloosheid
“Bergwandelen is als yoga”, bekende Roland na een uurtje in stilte te hebben gelopen. “Alles wat beneden gewichtig lijkt, blijkt hierboven maar klein.” Hij had gelijk; de bergkammen vol diepe groeven – uitgesleten door gletsjers – bezorgden ook ons een gevoel van tijdloosheid. De kou werd heviger naarmate we de top naderden: ijzig, vochtig. En even later zagen we sneeuwhopen op het pad. Het laatste stukje naar de Sarotlapas strompelden we door een witte deken van twintig centimeter. Om ons heen, zover het oog reikte, prikten witte bergkammen in een donzen hemel. Jodelend van vreugde haalde Roland drie miniflesjes schnaps tevoorschijn. Als een Oostenrijker een bergtop bedwingt, moet dat gevierd worden, vertelde hij. 
Bergop, bergaf
En nu, een dag later, lopen we zonder hem, op onszelf aan gewezen. We komen langs gemzen die nieuwsgierig naar ons kijken. En we stoppen bij de Tobelsee, een stil bergmeer, waar van het water als bij een infinity pool geluidloos van de berg af glijdt. Het is een bevreemdend idee dat slechts enkelen zo hoog komen dat ze deze wonderlijke natuurpracht met eigen ogen kunnen bewonderen. Verderop, bergáf deze keer, lopen we langs rotsen begroeid met landkaartmos. We doorkruisen een dennenbos waarvan de boomwortels zich als magere vingers over het pad uitspreiden. En dan, aan het einde van de middag, bereiken we de Lindauer Hütte. Tevreden dat we het er op eigen houtje goed vanaf gebracht hebben, rollen we na een maaltijd van rösti met kaas doodmoe ons bed in. Nog vóór het licht is staan we de volgende ochtend weer buiten. Meesjes kwetteren en vliegen af en aan tussen de bomen. Brokken witte kwarts lichten op, terwijl de aarde richting zon draait. Aarzelend ontstaan er roze randen onder aan de grijze wolken. Dan richt de zon haar schijnwerper vol op de Drei Türme. Deze ongenaakbare rotsformatie aan de overkant van het bergdal ziet er, zo stralend goudroze verlicht, zowaar vriendelijk uit.
Vrienden worden met de bergen
Als het zonlicht alle toppen rondom de hut heeft aangeraakt en wij ontbeten hebben, gaan we lopen. Eerst langs koeien met bellen in een zonovergoten weide, dan passeren we een kudde zwartneusschapen – nog niet zo lang geleden bijna uit gestorven. Als we even stilstaan om op adem te komen, zien we een buizerd – of is het een steenarend? – traag boven onze hoofden cirkelen. Even later gaan we zelf de hoogte in, naar de Lünersee op 1.970 meter. Het is windstil: voor ons trilt een gigantische spiegel van turquoisegrijs water in het zonlicht. Ruim een vierkante kilometer groot is het oppervlak. De omringende bergen, met toppings van pasgevallen sneeuw, worden weerkaatst in het lichtgevende water. Verwonderd lopen we omhoog over een rotspad, al snel over gaand in gruis, naar de Totalphütte op 2.400 meter hoogte. Af en toe kijken we om, naar het meer in de diepte, dat een steeds mysterieuzere aanblik biedt met zijn schitterende mintkleur. Drie dagen alleenzijn in de bergen doet iets met je: de bergen worden vrienden. In de onherbergzaamheid ga je je geborgen voelen. En net als het lijkt alsof we in een verlaten maanlandschap terecht zijn gekomen, ligt daar de hut. Er schijnt warm licht uit de ramen. Snel, naar binnen! ’s Avonds voor het slapengaan glippen we nog even de kou in om naar de sterren te kijken. Het is een machtige hemel die daar fonkelt, als een stille, eeuwige begeleider van alles wat zich onder hem bevindt. We voelen ons één met de stenen en sneeuw, en met de wind die zachtjes is begonnen te waaien. Morgen wachten ons weer nieuwe vergezichten. Elke dag is een kostbaar geschenk hier op de alp. 
Zelf de Montafoner Hüttenrunde doen?
Te voet De Montafoner Hüttenrunde is een twaalfdaagse wandeltocht voor geoefende wandelaars door de drie gebergtes rondom het Montafon-dal in Oostenrijk: de Silvretta, het Verwall- en het Rätikon- gebergte. Je wandelt van berghut naar berghut, waar je voor weinig een eenvoudige maaltijd, een slaapplek en ontbijt krijgt. Het is ook mogelijk slechts enkele etappes te lopen, kijk voor meer informatie op www.montafon.at/huettenrunde Per e-bike Een alternatief is om vanuit het Montafon-dal dagtochten te maken de bergen in. Dit kan ook per e-bike: er is 262 kilometer aan mountainbike-routes uitgezet in het gebied. Onderweg zijn er verschillende mogelijkheden om fietsen te huren, accu’s op te laden, dan wel om te wisselen. Kijk voor informatie over alle mogelijkheden m.b.t. wandelen, klimmen, fietsen en e-biking op www.montafon.at/bergeplus. Wij overnachtten in:
Traditioneel lekker eten kan o.a. in Tschagguns in Gasthof Löwen, en in Schruns, in het restaurant van Hotel Zimba. Lees hier andere reisverhalen. Met dank aan www.austria.info/nl. TEKST JOHANNA HOOGENDAM | FOTOGRAFIE EDWIN GIESBERS
