Omgekeerde ijspegels

seasons

9 december 2012

ijspegels ijsselmeer

ijspegels ijsselmeer 2Met het kruiende ijs op de Afsluitdijk en de Elfstedentochtkoorts van afgelopen winter, lijkt het erop dat de échte winters terug zijn. Of niet?

Reclames voor worst en erwtensoep spiegelen ons een beeld voor van een altijd besneeuwd land waarin eenzame schaatsers over bevroren sloten rijden. Dat het kwik, verdeeld over de wintermaanden gemiddeld maar zeven dagen onder nul blijft, vergeten we voor het gemak maar even. Niet helemaal terecht toch, gezien sommige winters in de afgelopen decennia? In elk daarvan kon er op natuurijs worden geschaatst.

Meteoroloog Tom van der Spek, co-auteur van het boek ‘Winters van toen en winters van nu’ maakt korte metten met het idee dat onze winters weer strenger beginnen te worden. “De laatste echt koude winter was die van ’97. Sindsdien hebben we een reeks winters gezien die nauwelijks winterweer opleverden.

Langdurige periodes met écht winterweer zijn de grote uitzondering. Het is eerder zo dat de winters warmer beginnen te worden. Kijken we naar de gemiddelden, dan lijkt dat voor de wintermaanden mee te vallen. Maar dat komt doordat we het gemiddelde nemen over dertig jaar. Als de Elfstedenwinters van de jaren tachtig straks dertig jaar achter ons liggen, zullen we zien dat ook de gemiddelde winter minder koud is geworden.”

Koek-en-zopie Hoe komt het dan toch dat we ons juist als het weer afwijkt van dat gemiddelde zo Nederlands voelen met onze sleetjes, schaatsen, koek-en-zopie en wat al niet? Van der Spek: “De overlast van de winter, met z’n onbegaanbare wegen, bevroren leidingen en volgesneeuwde trottoirs nemen we kennelijk graag voor lief omdat er zoveel plezier tegenover staat. We ervaren het als iets bijzonders. Kinderen gaan sneeuwpoppen maken, schaatsen raken binnen de kortste keren uitverkocht. Maar na enige tijd gaat iedereen weer over tot de orde van de dag. En na een week sneeuw- en ijspret klagen we weer over de ongemakken die de winter met zich meebrengt.”

Spierwitte weilanden Dat ons koude seizoen weer echt koud begint te worden is dus een vorm van wishful thinking. Waarbij we ons ook nog eens kunnen afvragen hoe wenselijk we een echte Scandinavische of Canadese winter in ons eigen land zouden vinden. Eigenlijk is het prima zoals het is. We kunnen geregeld genieten van de schoonheid van besneeuwde duinen, spierwitte weilanden en de verstilde sfeer op een bevroren meer.

Zoals hier aan de Friese kust bij Hindeloopen, waar ingevroren rietstengels als omgekeerde ijspegels in het licht schitteren. “Een veelvoorkomend winters natuurverschijnsel”, legt Van der Spek uit. “Bevroren spatwater aan de loefzijde van grote wateroppervlakken. Aan het begin van de ijsperiode, als het water nog relatief warm is, spat het tegen de rietstengels die in de lucht zijn afgekoeld tot beneden nul.

 Tekst Erik Nieuwenhuis |  Fotografie Sietske de Vries  |

WORD ABONNEE

Recente editie


Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."



Meer Overig