Matrjosjka, baboesjka en kunstenares

Anne Bonthuis

4 januari 2016

De traditionele Russische poppetjes, ook wel matrjosjka’s of baboesjka’s genoemd, zijn Larisa Bilous haar specialiteit. Ze heeft er zo’n 500 in huis, allemaal met de hand geschilderd en stuk voor stuk uniek.  Haar artistieke talent in combinatie met haar Oekraïens-Russische achtergrond, resulteren in een onverwoestbare liefde voor deze uit hout gesneden, ambachtelijke poppetjes. servieskast Zodra je het huis van Larisa binnenstapt, word je door zo’n 200 vriendelijk geschilderde oogjes aangekeken. Een servieskast vol matrjosjka’s pronkt in de gang. De muren van de woonkamer worden gesierd door kleurrijke schilderijen en midden in de woonkamer staan twee matrjosjka’s van een halve meter hoog. Het bureau in de woonkamer is bezaaid met penselen en matrjosjka’s die nog niet af zijn. De oorsprong “Al mijn tekeningen hingen door de crèche verspreid.”, vertelt Larisa. “De begeleiders op de crèche zeiden tegen mijn moeder dat ze mij goed in de gaten moest houden, omdat ik op jonge leeftijd al ontzettend mooi kon schilderen. Ik kon uren ergens in een hoekje zitten tekenen, zowel op mijn lichaam als op het behang.” Larisa heeft de artistieke genen van haar moeder gekregen, die zo’n veertig jaar tekenlerares was in de voormalige Sovjet-Unie. urenlang Toen ze negen jaar was, werd het buurthuis haar tweede huis. Daar tekende en leerde ze veel over kunst. Ze bezocht musea en genoot daar enorm van. “Musea waren als een soort kerk voor mij, daar ligt de ziel van alle kunsten.” Ze wilde meer met kunst te maken hebben en op haar tiende startte ze met een kunstopleiding voor getalenteerde kinderen. Twaalf uur per week, na school, verdiepte ze zich in de geschiedenis van kunst en leerde ze omgaan met verschillende materialen zoals aquarel en pastel. Op haar vijftiende verhuisde ze naar Odessa, te Oekraïne, waar ze vier jaar lang, zes dagen per week van negen tot zes klassiek onderwijs volgde. Op haar negentiende ontving ze hiervoor haar diploma en vanaf dat moment is ze altijd creatief bezig geweest. IMG_4799 Folklore speelgoed “In de jaren 80 heb ik in Rusland gewoond, dichtbij Moskou. Omdat hier geen kunstopleiding voor kinderen was, ben ik deze zelf begonnen. In deze tijd heb ik veel ervaring op gedaan met lesgeven aan kinderen. De kinderen woonden in dorpen en de winters in Rusland zijn zo koud, dat iedereen vooral binnen blijft. Men gaat breien of knutselen. Kinderen maken dan bijvoorbeeld folklore speelgoed, wat ze in het voorjaar op een grote bazaar verkopen. Door deze kinderen ben ik verliefd geworden op traditioneel Russisch speelgoed.” Zo werd ook de matrjosjka geïntroduceerd en deze beschildert ze nu al bijna 30 jaar. verliefd In de vijftien jaar dat Larisa nu in Nederland woont, heeft ze al veel werkzaamheden verricht. Ze heeft lesgegeven aan zowel kinderen als volwassenen, was vrijwilliger bij het Zaanse Schans Museum en bij het Czaar Peterhuisje in Zaandam. In 2005 begon ze haar eigen bedrijfje en kreeg toen een enorm aantal uitnodigen en opdrachten. Op de salontafel slaat ze een map open vol foto’s van gemaakt en verkocht werk, andere opdrachten en krantenartikelen. Foto’s van matrjosjka poppen beschildert met portretten van complete gezinnen komen voorbij. De nauwkeurigheid van het schilderwerk en de details zijn verbijsterend. De ambacht Deze beroemde, klassieke matrjosjka’s worden nog altijd in dezelfde fabriek in Rusland gemaakt. “Matrjosjka’s zijn moeilijk te maken. De poppen worden van lindenhout gemaakt en dit hout moet ongeveer drie jaar drogen. Als je nat lindenhout gebruikt, dan zal het hout na bewerking krimpen en passen de delen van de pop niet meer op elkaar.” De manier waarop dit hout bewerkt wordt, kan alleen gedaan worden met een draaibank en menselijke handen. Het moment waarop en hoe het hout bewerkt wordt, is namelijk cruciaal voor het eindresultaat. IMG_4787 “Elke pop is anders. Ik moet mijn poppen nummeren, omdat ik anders de verkeerde pak en dan passen ze niet meer in elkaar.” In de Russische fabriek werken zowel mannen als vrouwen dag in, dag uit achter de draaibanken en in het atelier. “In één ruimte zitten zo’n 20 vrouwen, die allemaal hun eigen taak hebben. De een schildert de hele dag oogjes, de ander schildert de hele dag door bloemen.” nauwkeurigheid “Elke matrjosjka is anders. Momenteel maak ik Volendamse matrjosjka’s, dat is een mix van stijlen. Het is een Russische matrjosjka, met Volendamse klederdracht. De ontwerpen zijn altijd uniek, het is geen stempelwerk. Bloemen en gezichten blijven pure kunst.” Vooral de portretten op de matrjosjka’s vereisen veel concentratie. Larisa demonstreert hoe ze haar adem in houdt tijdens het schilderen, zodat ze geen verkeerde bewegingen maakt. Matrjosjka of baboesjka? Matrjosjka, afstammend van het Latijnse woord voor moeder, is de originele naam van de pop. Deze naam is alleen voor andere landen vrij moeilijk uit te spreken. Veel mensen noemen de pop dan ook liever baboesjka. Dit is veel makkelijker uit te spreken. “Mijn achternaam is Bilous en sommige ouderen die ik les heb gegeven noemden mij ook wel Bilousjka.” Baboesjka betekent oma en hiermee wordt dus ook de moeder van het gezin bedoeld. “Ik ben zelf baboesjka,” vertelt Larisa trots. “Ik vind het zo’n lief woord. Het is zacht, bijna sprookjesachtig.” Benieuwd naar nog meer feitjes over deze lieve popjes? Lees hier meer. Meer werk van Larisa bekijken? Kijk dan op haar site, www.baboesjka.nl    

WORD ABONNEE

Recente editie


Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."



Meer Shopping